ร้อนจนตับแตก

 อนุสรณ์ฯ ชวนรู้ : ร้อนจนตับแตก ! ตับอะไรแตก ?

• ในช่วงอากาศร้อนแบบนี้ เชื่อว่าหลายคนคงอาจจะเคยอุทานขึ้นมาว่า "ร้อนจนตับแตก" แต่หารู้ไม่ว่า ร้อนจนตับแตกจริง ๆ แล้วมันมีที่มาจากไหนกัน ขอหยิบยกเรื่องนี้มาเล่าสู่กันฟัง
  

• หลายคนอาจเข้าใจความหมายผิดว่า "ร้อนตับแตก" เป็นคำที่ใช้ในเวลาที่อากาศร้อนมาก ร้อนจัด "ร้อนจนตับในร่างกายเราจะแตกอยู่แล้ว" อันที่จริงแล้วไม่ได้หมายถึงแบบนั้น เพราะตับในร่างกายมนุษย์ไม่สามารถแตกได้จากสภาพอากาศที่ร้อน แต่จะแตกได้ในกรณีที่ตับได้รับการกระทบกระเทือนอย่างแรง

• คำว่า "ร้อนตับแตก" นั้นไม่ได้หมายถึง ตับอวัยวะภายในร่างกาย แต่ตับในที่นี้หมายถึง "ใบจาก" ที่ใช้มุงหลังคาบ้าน เรือน หรือกระท่อม ตามหัวไร่ปลายนาของคนในอดีต ใบจากที่เย็บเรียงติดกัน "เรียกว่าตับ" เมื่อเวลาที่โดนแดดจัดๆ ใบจากที่เย็บติดกันแบบหนาจะมีการแตกออก โก่งตัวเบียดกัน ทำให้เกิดเสียง เปรี๊ยๆ จนเราสามารถได้ยินได้อย่างชัดเจน หากนอนใต้ชายคานั้น  คนสมัยโบราณ เลยเอามาเป็นเครื่องบ่งบอกว่า วันไหนได้ยินเสียงจากที่มุงหลังคาบ้าน "แตก" เมื่อไหร่ วันนั้นคือวันที่อากาศร้อนมากจน "ตับ(จาก)แตก" นั่นเอง
  แต่ในปัจจุบัน การมุงหลังคาบ้านเรือนด้วยตับจาก ก็ไม่ค่อยมีให้เห็น แต่ก็ยังเอาคำพูดติดปากมาแต่โบราณอยู่ และก็พูดกันมาจนถึงปัจจุบัน "ร้อนจนตับแตก"...